22 Nisan 2014 Salı

Kazakça dersler 2



 ÜNLÜ UYUMU 

Kazak alfabesindeki kalın ünlüler : a,ı,o,u
Kazak alfabesindeki ince ünlüler : e,i,ö,ü ( birde ters 'e' şeklinde yazılan bir harf var. o a ile e arası bir sestir. açık ''e'' gibi de algılanabilir. )

Ünlü uyumuna uyan kelimelere örnek  : baylanıs ( bağlantı ), keyin ( sonra ), jigit ( erkek ) , auız ( ağız ) vb..

Ünlü uyumunu bozan kelimeler : Kazak türkçesindeki ''-men , -pen , -ben ,-menen ,-penen ,-benen'' vasıta ekleri ve ''-diki , -tiki , niki '' aitlik ekleri kalın ünlülü kelimelere eklendiklerinde büyük ünlü uyumunu bozarlar. 
örnek : 
qalammen ( kalemle ), qağazmen ( kağıtla ),balaniki ( çocuğun ) , ağaştiki (ağacın ) vb..

Türkiye Türkçesi esas alındığında Kazakistan Türkçesinin bazı özellikleri şunlardır :

  1. Türkiye Türkçesindeki ''ş''ler Kazakistan Türkçesinde ''s''dir. Örneğin : Baş -> Bas , Taş ->Tas , Düş ->Tüs , Beşik -> Besik , Jasa ->Yaşa..
  2. Türkiye Türkçesindeki ''ç''ler Kazakistan Türkçesinde ''ş''dir. Örneğin : Ağaç -> Ağaş , Aç->Aş , İç ->İş , İçin - > Üşin vb..
  3. Kelime başındaki ''y''ler Kazakistan Türkçesinde ''j'' dir. Örneğin : Yaş -> Jas , Yaz - >Jaz , Yakın - > Jakın , Yürek -> Jürek , Yok -> Jok
  4. Kelime başındaki ''g''ler Kazakistan Türkçesinde ''k''dir. Örneğin : Güreş - > Küres , Gerek - > Kerek , Göz - > Köz , Gel - >Kel 
  5. Kelime başındaki ''d''ler Kazakistan Türkçesinde ''t''dir. Örneğin : Dil -> Til , Diş - > Tis , Deniz - > Teniz , Dört - >Tört
  6. Kalın ünlülü ve tek heceli kelimelerin sonunda bulunan ''ğ''ler Kazakistan Türkçesinde ''v''dir. Örneğin : Dağ - > Tav , Yağ - > Jav , Doğ - > Tuv
  7. -var , -ver , var Kelimeleri Kazakistan Türkçesinde ''b'' iledir.: Var - Bar , Ver - Ber
  8.  Arapça , Farsçadan giren kelimelerdeki ''f'' harfleri  Kazakistan Türkçesinde ''p ve b'' dir. Örneğin : Fakir ->Pakir, Fayda - > Payda , Fikir - > Pikir...
  9. Arapça kelimelerdeki ayın sesi Kazakistan Türkçesinde kelime başı ve ortasında ''ğ'' olur . Örneğin : Saat -> Sağat , Tabiat -> Tabiğat
  10. Türkiye Türkçesindeki bazı ''b''ler Kazakistan Türkçesinde ''m''dir. Örneğin: Boyun - > Moyun , Burun ->Murın , Bin ->Min...
******************************************************

Bugünlük dersimiz bitti. :)) Bu temel bilgilerle Kazakça konusunda herkesten bir adım önde olcaksınız. İyi çalışmalar. :)) Umarım anlatışımı beğenmişsinizdir. Tekrar görüşmek üzere :-*

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder